Mellomalderen i Europa og Noreg

Mål frå læreplanen:

«Presentere eit emne frå mellomalderen ved å vise korleis utviklinga er prega av brot eller kontinuitet på eit eller fleire områder»

Byggeplass i mellomalderen



«Gjere greie for samfunnsforhold og statsutvikling i Norge frå ca. 700 til ca. 1500 og diskutere mogleg påverknad frå andre kulturar, samfunn og statar»

I denne perioden skal du lære om middelalderen i Europa og vikingtida/middelalderen i Noreg. Du skal fordjupe deg i eit emne om Europa og eitt om Noreg. I veke 39 og litt av veke 40 skal du førebu deg til ein munnleg presentasjon om det tema du trekker. Du skal på ein grundig, sjølvstendig og objektiv måte gjere greie for fleire moment innanfor temaet, og legge det fram med ein presis og logisk struktur. Presentasjonen skal vare i ca. 10 min.

I veke 42 (etter haustferien), skal du presentere for lærar. Medan kvar gruppe presenterer, skal resten av klassen skrive ein fagtekst om eit emne frå Vikingtida/middelalderen i Noreg. Dette vil nok ta heile veke 42.

Du vil få ein samla karakter for desse arbeida.

Emne du kan trekke om mellomalderen i Europa:

 

Føydalismen:

Gjer greie for omgrepet, årsaker og verknadar. I kva grad vil du seie det var føydalisme i Noreg?

Svartedauden:



Gjer greie for årsaker og verknadar. Kvifor spreidde svartedauden seg så raskt? Kan du tenke deg nokon grunnar til at enkelte delar av Europa nesten slapp heilt unna pestsmitten?

Korstoga:

Gjer greie for årsaker og verknadar. Gje også nokre grunnar for at korstoga fortsatt vekker mykje diskusjon.

Utviklinga av islam:

Gjer greie for årsaker og verknadar. Finn du døme på område der islam tidlegare har stått sterkt, men ikkje gjer det i dag? Kan du tenke deg nokon årsaker til at det er slik?

Pavekyrkja og klostervesenet:

Gjer greie for årsaker og verknadar. På kva måte er Noreg og Europa i dag prega av denne utviklinga i mellomalderen?

Hundreårskrigen og utviklinga mot ein sterkare stat:

Gjer greie for årsaker og verknadar. På kva måte bidrog hundreårskrigen til å styrke statsmakta i England og Frankrike?

 Oppgåver du kan trekke når du skal skrive fagtekst om Noreg:

1. Gjer greie for samfunnsforhold i Noreg på 1200-talet. Diskuter om Noreg har blitt påverka av andre kulturar og samfunn.
2. Gjer greie for borgarkrigane i Noreg (1130-1228). Diskuter om Noreg har blitt påverka av andre kulturar og samfunn.
3. Gjer greie for korleis Noreg vart eit kristent land. Diskuter om Noreg har blitt påverka av andre kulturar og samfunn.
4. 

   

   Fra Wikipedia

   Gjer greie for korleis Noreg vart samla til eitt rike. Diskuter om det finst samanhengar mellom vikingferdene, rikssamlinga og kristninga av Noreg
5. Gjer greie for korleis norske vikingar plyndra, handla og busette seg i Europa i tida frå ca. 800 og 1000. Kva tenker du om at vikingskip, hjelmar og andre kjente vikingsymbol blir brukt for å vise «norskhet» og nasjonal stolthet?

Ei veke til prøve :)

I dag er det ei veke til prøven i historie. For å vere best mogleg førebudd, kjem nokre lure tips og arbeidsmåtar fram mot neste tysdag.

1. Arbeide vidare med kolonneskjema med omgrep frå Romerriket

2. Svare skriftleg på spørsmål s. 30 i læreboka

3. Samanlikne Hellas og Romerriket

4. Lage ei tidslinje (sjå også s. 10 i læreboka)

Foto: Adam Carr,
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/88/View_of_the_Acropolis_Athens.jpg



Å tolke ein episk tekst

http://www.tekstblog.nl/wp-content/uploads/

I dag er målet at du skal forstå korleis du kan skrive ei litterær tolking av ein tekst, både ved å prøve deg sjølv og å lese eit døme på korleis du kan gjere det. Eg vil lese ein tekst høgt for klassen. Deretter skal du bruke eit modellskjema som ligg på Itslearning til å tolke teksten. Når du arbeider med modellskjemaet er det heilt i orden å samabeide med makkaren din, men eg vil at du skal skrive i ditt eige skjema.

I går lærte du om språklege verkemiddel, mellom anna besjeling, personifikasjon, kontrast og samanlikning. Når du skal tolke dette i ein tekst, skal du gjere det i tre trinn:


1. Du presenterer det språklege verkemiddelet
2. Du viser korleis det er brukt i teksten (sitat eller gjenforteljing)
3. Du kommenterer kva slags effekt verkemiddelet har (det vil seie korleis det språklege verkemiddelet er med på å underbygge di tolking av teksten)


Av og til er det vanskeleg å skille mellom f.eks. besjeling, metafor og personifikasjon. Då bruker du berre omgrepet språkleg bilete.

Mørke trær

Foto: knavilio, https://pixabay.com/en/trees-night-silhouette-dark-tree

1. Novella Mørke trær av Mikkel Bugge står på side 467 i Norsk for påbygging. De skal lese gjennom novella kvar for dykk, og kanskje er det lurt å lese meir enn ein gong.


2. Snakk kort saman i makkargruppa om kva som er motivet (handlinga) i novella. Deretter skal de gå gjennom oppgåvene side 471 munnleg, før de skriv ned svar på spørsmåla individuelt. Svar utfyllande og med heile setningar.


3. I oppgåve 6 treng de ikkje samanlike med Knut Hamsuns Ringen, men med novella med same namn av Gro Dahle (den me las i timen i går).


4. Oppgåvene skal leverast på ItsLearning.