Nasjonsbygging og demokratisering av Noreg

På same måte som i resten av Europa, var vegen mot demokrati og nasjonsbygging dominerande også for Noreg på 1800-talet. Året 1814 blir kalla "mirakelåret" i norsk historie, og ikkje utan grunn. I tillegg til at landet vårt fekk ei eiga grunnlov i 1814, var også bøndenes framtog, spørsmålet om det norske skriftspråket, kampen om parlamentarismen og etter kvart unionsoppløysinga i 1905, nokre av dei sentrale hendingane som fann stad på 1800-talet og fram mot fyrste verdskrig.


Du skal ta utgangspunkt i fire bilete/maleri som du meiner er sentrale for å seie noko om viktige hendingar i Noreg på 1800-talet. Desse bileta skal du legge inn på bloggen, beskrive, og begrunne kvifor du har tatt med. Du skal også skrive om den historiske hendinga som er knytta til bilete. Ta gjerne utgangspunkt i Tidslinjer når du gjer dette. Hugs å oppgje kjelder (både til bilete og det du skriv). Det er også lov å vere kreativ.


"Eidsvold 1814", som er mala av Oscar Arnold Wergeland, skal alle skrive om. Maleriet blei utført i åra 1882-1885 og heng i Stortingssalen.


"Eidsvold 1814" av O. A. Wergeland (https://no.wikipedia.org/wiki/Eidsvollsbygningen#/media/File:Eidsvoll_riksraad_1814.jpeg)

Det nye Europa tar form

Plan for veke 43


Denne veka skal me begynne på fagsamtalar der kvar enkelt skal seie noko om korleis det går så langt i skuleåret. Du vil dermed få oppgåver i historietimane der du skal arbeide sjølvstendig. Nå har du lært om overgangen frå nomadesamfunn til jordbruk, utviklingen av sivilisasjonar, byrjande demokrati, litt om dei fyrste menneska i Noreg, føydalisme, kristen og islamsk ekspansjon, om korleis svartedauden herja og kva følgjer det fekk og vikingtida. Kva skjedde vidare etter mellomalderen? På kva måte vart Europa dominerande?


Leonardo Da Vinci - teikning

Måndag og tysdag:


Sjå filmsnuttane under frå ei nettside til historieboka "Perspektiver" frå Gyldendal forlag, og svar kort på følgjande spørsmål på bloggen dykkar (eit spørsmål til kvar filmsnutt):

1. Kva slags nye tankar, nye møter og nytt verdsbilete er det snakk om?
2. Kvifor kan det bli feil å bruke omgrepet «oppdagingar»?
3. Kva kjenneteiknar renessansen?

Filmsnutt 1: Introduksjon
Filmsnutt 2: Omgrepet "oppdagelser"

Filmsnutt 3: Renessansen?

Kart, oversjøisk ekspansjon. Frå NDLA

Når du er ferdig med dette, skal du byrje på læringsstien på NDLA som omhandlar oversjøisk ekspansjon. Han er ganske omfattande, så du skal velje eitt kontinent å fordjupe deg i. Ta notater undervegs, for du skal oppsummere på bloggen etterpå.

Fagtekst i historie

I historietimane denne veka skal du som kjent skrive ein fagtekst om eit emne frå mellomalderen i Noreg (Vikingtida). Viss du ikkje hugsar kva oppgåve du skal skrive, finn du det på oversikten der det står når du skal ha presentasjon. Dei fyrste timane er det jo viktig å lese seg opp, finne informasjon, og lage ein plan for kva oppgåva skal innehalde. Vurderingsskjema er det same som under prøva i historie, og i fagteksten er det jo viktig at du kan presentere og diskutere på ein klar og sjølvstendig måte. Teksten skal vere mellom 1000 og 1500 ord.


I norskboka s. 37 står det litt om korleis du kan skrive ein resonnerande tekst. Det er på mange måtar ganske likt som å skrive fagtekst (sjølv om det nok blir meir presentasjon av emne i fagteksten), så her kan de hente tips. Det står også eit tekstdøme s. 38-40).

Markens Grøde - Revisited

Takk for i går!

Eg er veldig spent på å høyre kva de tenker etter framsyninga i går. Me skal snakke litt felles, før de skal svare på nokre spørsmål frå skulemateriellet som ligg på It's Learning. De skal svare på dei tre fyrste under "Estetikk og form" og 1, 2, 3, 4, 6, 8 og 11 under "Tematisk". Det kan vere greit å snakke saman om desse spørsmåla, så viss de vil, kan de jobbe saman i grupper. Svara kan de sende til meg på It's Learning (Norsk - Innleveringar - Norsk_Markens Grøde_05.10.16)



Skodespelarar frå Markens Grøde - Revisited



Mellomalderen i Europa og Noreg

Mål frå læreplanen:

«Presentere eit emne frå mellomalderen ved å vise korleis utviklinga er prega av brot eller kontinuitet på eit eller fleire områder»

Byggeplass i mellomalderen



«Gjere greie for samfunnsforhold og statsutvikling i Norge frå ca. 700 til ca. 1500 og diskutere mogleg påverknad frå andre kulturar, samfunn og statar»

I denne perioden skal du lære om middelalderen i Europa og vikingtida/middelalderen i Noreg. Du skal fordjupe deg i eit emne om Europa og eitt om Noreg. I veke 39 og litt av veke 40 skal du førebu deg til ein munnleg presentasjon om det tema du trekker. Du skal på ein grundig, sjølvstendig og objektiv måte gjere greie for fleire moment innanfor temaet, og legge det fram med ein presis og logisk struktur. Presentasjonen skal vare i ca. 10 min.

I veke 42 (etter haustferien), skal du presentere for lærar. Medan kvar gruppe presenterer, skal resten av klassen skrive ein fagtekst om eit emne frå Vikingtida/middelalderen i Noreg. Dette vil nok ta heile veke 42.

Du vil få ein samla karakter for desse arbeida.

Emne du kan trekke om mellomalderen i Europa:

 

Føydalismen:

Gjer greie for omgrepet, årsaker og verknadar. I kva grad vil du seie det var føydalisme i Noreg?

Svartedauden:



Gjer greie for årsaker og verknadar. Kvifor spreidde svartedauden seg så raskt? Kan du tenke deg nokon grunnar til at enkelte delar av Europa nesten slapp heilt unna pestsmitten?

Korstoga:

Gjer greie for årsaker og verknadar. Gje også nokre grunnar for at korstoga fortsatt vekker mykje diskusjon.

Utviklinga av islam:

Gjer greie for årsaker og verknadar. Finn du døme på område der islam tidlegare har stått sterkt, men ikkje gjer det i dag? Kan du tenke deg nokon årsaker til at det er slik?

Pavekyrkja og klostervesenet:

Gjer greie for årsaker og verknadar. På kva måte er Noreg og Europa i dag prega av denne utviklinga i mellomalderen?

Hundreårskrigen og utviklinga mot ein sterkare stat:

Gjer greie for årsaker og verknadar. På kva måte bidrog hundreårskrigen til å styrke statsmakta i England og Frankrike?

 Oppgåver du kan trekke når du skal skrive fagtekst om Noreg:

1. Gjer greie for samfunnsforhold i Noreg på 1200-talet. Diskuter om Noreg har blitt påverka av andre kulturar og samfunn.
2. Gjer greie for borgarkrigane i Noreg (1130-1228). Diskuter om Noreg har blitt påverka av andre kulturar og samfunn.
3. Gjer greie for korleis Noreg vart eit kristent land. Diskuter om Noreg har blitt påverka av andre kulturar og samfunn.
4. 

   

   Fra Wikipedia

   Gjer greie for korleis Noreg vart samla til eitt rike. Diskuter om det finst samanhengar mellom vikingferdene, rikssamlinga og kristninga av Noreg
5. Gjer greie for korleis norske vikingar plyndra, handla og busette seg i Europa i tida frå ca. 800 og 1000. Kva tenker du om at vikingskip, hjelmar og andre kjente vikingsymbol blir brukt for å vise «norskhet» og nasjonal stolthet?

Ei veke til prøve :)

I dag er det ei veke til prøven i historie. For å vere best mogleg førebudd, kjem nokre lure tips og arbeidsmåtar fram mot neste tysdag.

1. Arbeide vidare med kolonneskjema med omgrep frå Romerriket

2. Svare skriftleg på spørsmål s. 30 i læreboka

3. Samanlikne Hellas og Romerriket

4. Lage ei tidslinje (sjå også s. 10 i læreboka)

Foto: Adam Carr,
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/88/View_of_the_Acropolis_Athens.jpg



Å tolke ein episk tekst

http://www.tekstblog.nl/wp-content/uploads/

I dag er målet at du skal forstå korleis du kan skrive ei litterær tolking av ein tekst, både ved å prøve deg sjølv og å lese eit døme på korleis du kan gjere det. Eg vil lese ein tekst høgt for klassen. Deretter skal du bruke eit modellskjema som ligg på Itslearning til å tolke teksten. Når du arbeider med modellskjemaet er det heilt i orden å samabeide med makkaren din, men eg vil at du skal skrive i ditt eige skjema.

I går lærte du om språklege verkemiddel, mellom anna besjeling, personifikasjon, kontrast og samanlikning. Når du skal tolke dette i ein tekst, skal du gjere det i tre trinn:


1. Du presenterer det språklege verkemiddelet
2. Du viser korleis det er brukt i teksten (sitat eller gjenforteljing)
3. Du kommenterer kva slags effekt verkemiddelet har (det vil seie korleis det språklege verkemiddelet er med på å underbygge di tolking av teksten)


Av og til er det vanskeleg å skille mellom f.eks. besjeling, metafor og personifikasjon. Då bruker du berre omgrepet språkleg bilete.